Πληροφορίες

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΥΡΓΟΣ ΒΡΑΣΝΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

   Ο Βυζαντινός πύργος Βρασνών είναι κτισμένος στον ΒΑ τομέα του χωριού, στη συμβολή των αξόνων επικοινωνίας (για την συγκεκριμένη εποχή) Ν-Β της ευρύτερης περιοχής των Βρασνών και του Στρυμονικού κόλπου προς Αρέθουσα, Σέρρες και Δ-Α της διόδου από τον χώρο της λίμνης Βόλβης προς ανατολική Μακεδονία.

   Βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά του ομώνυμου οικισμού της περιοχής των Βρασνών και μέσα στον αυλόγυρο της εκκλησίας του χωριού.

Ιστορία

   Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για την ιστορία του πύργου. Γνωρίζουμε πως κτίστηκε κατά την Παλαιολόγεια περίοδο - αρχές του 15ου αιώνα - στο κέντρο του οικισμού των Βραστών (μετονομάσθηκε σε "Βρασνά" το 1918). Τα Βραστά μνημονεύονται στους αθωνικούς καταλόγους. Στα 1300 ανήκουν στο Καπετανίκιο Στεφανινών, ενώ αργότερα στο Καπετανίκιο της Ρεντίνας.

   Ο πύργος χρησίμευε για την οχύρωση του οικισμού και ίσως για την ενίσχυση της φρούρησης του δρόμου από τη Βόλβη προς την πεδιάδα του Στρυμόνα. Εξυπηρετούσε τις αμυντικές ανάγκες του οικισμού που υπήρχε τότε στην περιοχή, ενώ θα πρέπει να χρησίμευε και ως ορμητήριο στρατιωτικών δραστηριοτήτων.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

   Ο πύργος αρχικά ήταν τριώροφος και στεγασμένος. Σήμερα σώζεται ο πρώτος όροφος (ο οποίος είναι μπαζωμένος) και τμήματά του ως και τον τρίτο.

   Το εμβαδό του είναι 50 τμ (7x7.30) και οι τοίχοι του έχουν πάχος 2.40 μ στη βάση του βαίνοντας σταδιακά μειούμενοι σε πάχος. Ο πύργος είναι χτισμένος με ακανόνιστες πέτρες από την περιοχή και διαθέτει ενισχυτικές αντηρίδες (0.80x1.20) θυμίζοντας έτσι ανάλογα κτίσματα της παλαιολόγειας περιόδου στη Μακεδονία (πύργοι Γαλάτιστας, Αγίου Βασιλείου, Ευκαρπίας, Αγίας Μαρίνας, διάφορες οχυρώσεις στο Άγιο Όρος).

   Είναι κατασκευασμένος από πολύσχημες και πολύχρωμες πέτρες, που συλλέχθηκαν από την περιοχή, με μικρή χρήση τούβλων και ασβεστοκονιάματος. Στη σημερινή του μορφή διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση μόνο ο ισόγειος χώρος του, ενώ από τον πρώτο όροφο διατηρούνται τμήματα του.

   Τέλος σώζονται ίχνη από το ξύλινο πάτωμα του δευτέρου ορόφου και από το ροζ επίχρισμα του καπναγωγού.

   Στερεωτικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του '80 και το 1997. Οι εργασίες όμως υπήρξαν περιορισμένες, με αποτέλεσμα ο πύργος να χρειάζεται σήμερα πιο ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αν όχι για την αναστήλωση, τουλάχιστον για τη διάσωσή του.

Σημερινή Κατάσταση

   Ο πύργος δεν είναι σε καλή κατάσταση παρόλο που έγιναν κάποιες -περιορισμένες και ανεπαρκείς- εργασίες αναστήλωσης τη δεκετία του ’80 και το 1997.

 Πηγές